1 lis 2012

Zasłużeni z Pęksowego Brzyzka

 Korzystając z tego, że pogoda jest jak idź stąd i nie wracaj, a być może szczególnie podpinając się pod specyfikę dzisiejszego dnia, chciałabym poruszyć temat grobów. Tak...
Z grobami mam wiele wspólnego, chociażby z powodu tego, iż codziennie w drodze do/z pracy, skracam sobie drogę przez miejsce szczególnego ich zagęszczenia. Nawet wcześnie rano i późno wieczorem  A co! Taka odważna jestem!
Będzie długo. (i dużo zdjęć ;) )

Ale skupiając się na temacie...
Cmentarz na Pęksowym Brzyzku, Pęksowe Brzysko, Pęksowe Brzyzko, cmentarz zakopane, Stary cmentarz, stary cmentarz zakopane
Cmentarz na Pęksowym Brzyzku
Miejscem szczególnym dla mnie przy okazji pobytu w Zakopanem, omijając (tfu!) Krupówki szerokim łukiem, jest miejsce zwane Pęksowym Brzyzkiem. Tak, chodzi o cmentarz. O ile sama, przynajmniej na razie, nie wybieram się tam jeszcze w dosłownym tego słowa znaczeniu, to lubię odwiedzić (nawiedzić?) tych, którym przyszło tam spocząć na wieki wieków.
A jest co cmentarz niezwykły, ponieważ skupia osobistości, które przyczyniły się do rozwoju Tatr, TOPR, Zakopanego i ogólnie całej góralszczyzny, którą ubóstwiam (może z wyjątkiem muzyki ;) ).
Po prostu best of the best of the best.

A dodając jeszcze klimat tamtego miejsca i świadomość, że jest się tak blisko tych, którzy w znaczący sposób tworzyli historię powoduje ciary na plecach.
Niestety nierzadko klimat Pęksowego Brzyzka zostaje przekrzyczany przez grupy zwiedzających - o zgrozo - w różnym wieku.
Według mądrej cioci Wikipedii, na Pęksowym Brzyzku spoczywa 250 "zasłużonych".

Jednym z nich z całą pewnością jest/był x. Józef Stolarczyk - nie tylko pierwszy proboszcz Zakopca, budowniczy kościoła, ale także wybitny taternik.
Cmentarz na Pęksowym Brzyzku, Pęksowe Brzysko, Pęksowe Brzyzko, cmentarz zakopane, Stary cmentarz, stary cmentarz zakopane
grób księdza Józefa Stolarczyka
Nagrobki Chałubińskiego i Sabały (aka Jana Krzeptowskiego). Obaj razem przecierali szlaki, pomnik ich obu stoi u zbiegu ulic Chałubińskiego (ja bym popadła w samozachwyt) i Zamoyskiego w Zakopanem, i obaj spoczywają obok siebie na Pęksowym Brzyzku.
(że też panowie nie mają dosyć siebie nawzajem)
Pęksowe Brzysko, Pęksowe Brzysko, cmetnarz na pęksowym brzyzku, Tytus Chałubiński, stary cmentarz zakopane, cmentarz zakopane
Nagrobek Tytusa Chałubińskiego i jego syna Ludwika
Cmentarz na Pęksowym Brzyzku, Pęksowe Brzysko, Pęksowe Brzyzko, Sabała, Jan Krzeptowski, Pęksowe Brzysko, cmentarz zakopane, Stary cmentarz, stary cmentarz zakopane
Nagrobek Sabały
W tym miejscu pominę historię (ciekawą) pana Sabały, skupię się na ciut innym, mniej ciekawym wątku. Mianowicie, pan Krzeptowski lubił chodzić po górach. Zabierał tam Chałubińskiego i Stanisława Witkiewicza - tak, tego Witkiewicza (malarza), ojca tego Stanisława Ignacego vel Witkacego (malarz-pisarz).
Właśnie w tym miejscu, doznałam olśnienia, że synek, aby odróżnić się od ojczulka, walnął sobie pseudonim łącząc drugie imię z nazwiskiem - Witkiewicz+Ignacy=Witkacy. how clever. Może moja polonistka o tym mówiła, choć widocznie spałam na tych lekcjach.
Sabale przypadło zaszczytne miano ojca chrzestnego Witkacego. Mówiłam, elita?
Cmentarz na Pęksowym Brzyzku, Pęksowe Brzyzko, Pęksowe Brzysko, Witkacy, Stanisław Ignacy Witkiewicz, Pęksowe Brzysko, cmentarz zakopane, Stary cmentarz, stary cmentarz zakopane
Nagrobek Witkacego
Witkiewicz również spoczywa niedaleko swoich kumpli - ten drewniany krzyż w tle to Sabała, kawalątek przed nim - Chałubiński:
I kolejny wielki człowiek na pierwszym planie Kazimierz Przerwa-Tetmajer.
Cmentarz na Pęksowym Brzyzku, Pęksowe Brzyzko, Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Pęksowe Brzysko, cmentarz zakopane, Stary cmentarz, stary cmentarz zakopane
Kazimierz Przerwa-Tetmajer
Jeszcze powracając na chwilę do Witkacego, natknęłam się na ciekawy artykuł przedstawiający fragment (ciekawy, a jakże) jego kolorowego życia. W to wszystko zamieszany był jeszcze Szymanowski (kompozytor), niepochowany na Pęksowym Brzyzku, ale znajduje się tam pamiątkowa tabliczka z jego imieniem.
Artykuł - nie wiem na ile poparty faktami, ale dość intrygujący powiedziałabym... 

Pisarze - Kornel Makuszyński i Ferdynand Goetel.
Cmentarz na Pęksowym Brzyzku, Pęksowe Brzyzko, Kornel Makuszyński, Pęksowe Brzysko, cmentarz zakopane, Stary cmentarz, stary cmentarz zakopane
Pęksowe Brzyzko - Kornel Makuszyński

Cmentarz na Pęksowym Brzyzku, Pęksowe Brzyzko, Ferdynand Goetel, Pęksowe Brzysko, cmentarz zakopane, Stary cmentarz, stary cmentarz zakopane
Pęksowe Brzyzko - Ferdynand Goetel

Powracając w rejony zakopiańskie, na Starym Cmentarzu można znaleźć również grobowiec rodziny Chramców, gdzie pochowany jest m.in dr Andrzej Chramiec (znajomek Chałubińskiego) - działacz Podhala i pierwszy Góral, który nie bał się pójść na studia.
Cmentarz na Pęksowym Brzyzku, Pęksowe Brzyzko, grób chramców, grobowiec, Pęksowe Brzysko, cmentarz zakopane, Stary cmentarz, stary cmentarz zakopane
Pęksowe Brzyzko - grób Chramców

Cofając się nieco w czasie (i przestrzeni) natknąć się można na Jędrzeja Walę (starszego) - kłusownika polującego na kozice i psistaki, który stał się przewodnikiem tatrzańskim, oprowadzającym po górach m.in Adama Asnyka, czy wspomnianego wyżej x. Stolarczyka. Biegał po górach z pochowanym niedaleko - Maciejem Sieczką - jednym z najsłynniejszych przewodników tatrzańskich w drugiej połowie XIXw., który tym razem z Sabałą polował na niedźwiedzie, a im obu, zanim został "Orłem Tatr" pomagał Klimek Bachleda.
Cmentarz na Pęksowym Brzyzku, Pęksowe Brzyzko, jędrzej wala, Pęksowe Brzysko, cmentarz zakopane, Stary cmentarz, stary cmentarz zakopane
Pęksowe Brzyzko - Jędrzej Wala
Stanisław Gąsienica Byrcyn - człowiek, który z Mariuszem Zaruskim i Mieczysławem Karłowiczem współzałożyli TOPR. Wraz z Zaruskim odnalazł ciało Karłowicza, gdy ten zginął na zboczach Małego Kościelca. Człowiek, który według tego artykułu być może zmienił bieg historii, ratując życie Władimirowi Iljicz Uljanowi.

Cmentarz na Pęksowym Brzyzku, Pęksowe Brzyzko,stanisław gąsienica byrcyn, Pęksowe Brzysko, cmentarz zakopane, Stary cmentarz, stary cmentarz zakopane
Pęksowe Brzyzko - Stanisłat Gąsienica Byrcyn

W miejscu, w którym znaleziono ciało Mieczysława Karłowicza (w dolinie Gąsienicowej, w drodze do Czarnego Stawu G., po lewej stronie) znajduje się pamiątkowy głaz, który mi samej udało się wypatrzeć dopiero za 3 czy 4 razem. Wstyd.
Cmentarz na Pęksowym Brzyzku, Pęksowe Brzyzko, Sabała, Jan Krzeptowski, Mieczysłwa Karłowicz, cmentarz zakopane, Stary cmentarz, stary cmentarz zakopane
kamień Mieczysława Karłowicza

No elita.

wypadek pod szpiglasową przełęczą, pęksowe brzyzko, stary cmentarz, stary cmentarz zakopane, stary cmentarz na pęksowym brzyzku w zakopanem, Markek Łabunowicz, Bartek Olszański
Pęksowe Brzyzko - grób Marka Łabunowicza i Bartka Olszańskiego
Oprócz historii Zakopanego, szczególne miejsce należy się również współczesnym ratownikom. Ogromne wrażenie wywarła na mnie mogiła  Marka Łabunowicza i Bartka Olszańskiego - ratowników, którzy zginęli podczas akcji ratunkowej pod Szpiglasową Przełęczą.

a teraz, żeby nie było tak smutno, sprzedam suchara od mojego brata, uwaga:
gdzie jest najwięcej żył?
.
.
.
.
.
.
.
.
.
na cmentarzu.

DOBRANOC.

2 komentarze:

  1. Pęksowy Brzyzk ma swój charakter - podobnie jak każdy cmentarz. Teraz zbliża się czas, gdzie trzeba zakupić wiązanki i znicze dla swoich zmarłych bliskich.

    Ja od lat kupuje tutaj https://candelle.pl/kategoria-produktu/kompozycje-nagrobne/wiazanki/ zostawiam informację dla potomnych, że można dostać coś ciekawego w normalnej cenie.

    OdpowiedzUsuń
  2. Widać że jest to stary i piękny cmentarz. Wiele nagrobków wykonanych z kamienia gdzie ledwo widać już napisy. Wiele drewnianych krzyży oraz niesamowicie ciekawie wyglądających nagrobków. Niesamowite miejsce

    OdpowiedzUsuń

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...

staty